WASHINGTON, 7 Ekim 2025 — Dünya Bankas?’n?n bugün yay?nlanan Avrupa ve Orta Asya Ekonomik Güncelleme Raporu: ?stihdam ve Refah ba?l?kl? en son raporuna g?re, Avrupa ve Orta Asya (ECA) b?lgesinde ekonomik büyüme yava?lad? ancak devam eden küresel ve b?lgesel zorluklar kar??s?nda halen diren?lili?ini koruyor.
2024 y?l?nda yüzde 3,7 büyüyen b?lgesel GSYH’n?n, ?zellikle Rusya Federasyonu’nda zay?flayan büyüme h?z?n?n etkisiyle bu y?l reel bazda yüzde 2,4 büyümesi beklenmektedir. B?lge has?las?n?n yakla??k yüzde 40’?n? olu?turan Rusya d??ar?da tutuldu?unda, büyümenin bu y?l ve ?nümüzdeki y?l ?ok az bir de?i?imle yakla??k yüzde 3,3 civar?nda kalmas? beklenmektedir.
Dünya Bankas?’n?n Avrupa ve Orta Asya b?lgesinden sorumlu Ba?kan Yard?mc?s? Antonella Bassani raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? vurgulad?: “B?lgedeki geli?mekte olan ekonomilerin, diren?lili?i b?lgenin de?i?en demografik yap?s?na uygun ve do?al avantajlar?ndan yararlanan üretkenlik, has?la ve istihdamda daha gü?lü art??a d?nü?türecek cesur reformlar ger?ekle?tirmeleri gerekmektedir. ?lkelerin ?zel sekt?rlerini gü?lendirmeleri, e?itimi iyile?tirmeleri ve bir yandan daha fazla ?zel sermaye ?ekerken uluslararas?, b?lgesel ve yerel olarak daha iyi ba?lant?lar olu?turmalar? ?nemlidir. B?lgenin kar?? kar??ya oldu?u zorluk, istihdam olanaklar?n? art?rmak ve dü?ük vas?fl? i?leri yüksek kaliteli istihdama d?nü?türmektir.”
Raporda, istihdama ?zel bir vurgu yap?larak, altyap?ya yat?r?m yapman?n, i? ortam?n? iyile?tirmenin ve ?zel sermayeyi harekete ge?irme a??s?ndan kritik ?nem ta??d??? belirtilmektedir.
?lkelerin i?e, istihdam?n temellerine — fiziksel ve be?er? altyap?ya — yat?r?m yaparak ba?lamalar? gerekiyor. ?zellikle mesleki ve yüksek??retimin kalitesinin art?r?lmas? da gereklidir. Kad?nlar ve gen?ler h?l? i? gücünde yeterince temsil edilmemekte olup, bu gruplarda de?erlendirilmeyi bekleyen ?nemli bir potansiyel bulunmaktad?r.
B?lge, ge?ti?imiz on y?llarda ?nemli düzeylerde istihdam yaratm??t?r, ancak yava?layan büyüme, dü?ük verimlilik ve zay?f reform ivmesi istihdam sorunlar?n? daha da büyütmektedir. Raporda, ECA b?lgesinde ?zellikle istihdam?n yar?s?ndan fazlas?n? olu?turan hizmetler sekt?ründe son 15 y?lda istihdam yüzde 12 artmas?na ra?men, f?rsatlar?n ?o?unun s?n?rl? kazan? potansiyeline sahip, nispeten dü?ük vas?fl? i?lerde oldu?u ortaya konulmaktad?r.
Demografik olumsuzluklar i?gücü piyasas?n?n dayan?kl?l???n? tehdit etmektedir: ?al??ma ?a??ndaki nüfusun ?nümüzdeki on y?llarda 17 milyon ki?i azalaca?? ve bu dü?ü?ün ?zellikle Do?u ve Orta Avrupa ile Bat? Balkanlar'da yo?unla?aca?? ?ng?rülmektedir. Orta Asya ve Türkiye'de ise ?al??ma ?a??ndaki nüfus artacak ve bu durum i?gücü piyasas? üzerinde farkl? türde bir bask? olu?turacakt?r. Nadiren ?l?ek yükselten kü?ük ?irketlerin say?s?n?n ?ok fazla olmas?, geli?memi? kredi ve giri?im finansman? piyasalar?, yetersiz performans g?steren e?itim ve ??retim sistemleri, dü?ük rekabet ve i?letme dinamizmini ve piyasa verimlili?ini bask?layan kamu iktisadi te?ebbüsleri (K?T) gibi yap?sal engeller, ECA b?lgesinin potansiyelini s?n?rlamaktad?r.
Dünya Bankas?’n?n Avrupa ve Orta Asya B?lgesi Ba? Ekonomisti Ivailo Izvorski ise konu ile ilgili olarak ?unlar? belirtti: “Her ülke, insan becerisi, fiziksel altyap?, kurumlar ve do?al kaynaklar gibi varl?klar?n? en iyi ?ekilde kullanmak i?in yakla??m?n? kendi ko?ullar?na uygun olacak ?ekilde geli?tirebilir. Farkl? sekt?rler farkl? beceri setleri gerektirdi?inden dolay?, i? f?rsatlar?n?n artt?r?lmas? neredeyse tüm ?al??anlar i?in fayda sa?layabilir. Bu alanlar üzerinde odaklanmak, politika yap?c?lara istihdam zorlu?unu ele alma ve büyümeyi sa?lama konusunda ger?ek bir ?ans verecektir.”
