Các bi?n th? COVID-19 lan r?ng, k?t h?p v?i l?m phát, n? và b?t bình ??ng ?? và ?ang làm gia t?ng b?t ?n
WASHINGTON, ngày 11 tháng 1 n?m 2022 — Theo báo cáo Tri?n v?ng Kinh t? Toàn c?u m?i nh?t c?a Ng?n hàng Th? gi?i (WB), kinh t? toàn c?u sau giai ?o?n ph?c h?i m?nh m? trong n?m 2021 ?ang b?t ??u r?i vào tình tr?ng suy thoái r? r?t trong b?i c?nh các m?i ?e d?a m?i t? các bi?n th? COVID-19 và s? gia t?ng l?m phát, n? và b?t bình ??ng thu nh?p. ?i?u này có th? s? c?n tr? kh? n?ng ph?c h?i c?a các n?n kinh t? ?ang phát tri?n. T?ng tr??ng toàn c?u ???c d? báo ??s? gi?m s?u t? 5,5% n?m 2021 xu?ng 4,1% n?m 2022 và 3,2% vào n?m 2023 khi các nhu c?u tr??c ??y b? d?n nén gi?m ?i và các chính sách h? tr? tài khóa và ti?n t? s? thu h?p l?i trên toàn th? gi?i.
T?c ?? l?y lan nhanh c?a bi?n th? Omicron cho th?y ??i d?ch có kh? n?ng s? ti?p t?c làm gián ?o?n ho?t ??ng kinh t? trong th?i gian t?i. Bên c?nh ?ó, t?ng tr??ng ? các n?n kinh t? l?n nh? M? và Trung Qu?c c?ng gi?m t?c ?áng k?, ?nh h??ng ??n c?u bên ngoài c?a các n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n. ??n th?i ?i?m chính ph? các n??c ?ang phát tri?n kh?ng còn d? ??a chính sách ?? h? tr? kinh t? n?u c?n, thì các làn sóng d?ch COVID-19 m?i, nh?ng ?i?m ngh?n c? h?u trong chu?i cung ?ng, áp l?c l?m phát, và tình tr?ng b?t ?n v? tài chính leo thang ? nhi?u khu v?c trên th? gi?i có th? làm gia t?ng nguy c? “h? cánh c?ng”.
“N?n kinh t? th? gi?i ?ang cùng lúc ph?i ??i phó v?i ??i d?ch COVID-19, l?m phát và s? b?t ??nh c?a chính sách, trong khi chi tiêu c?ng và chính sách ti?n t? ?ang trong b?i c?nh ch?a có ti?n l?. B?t bình ??ng gia t?ng và nh?ng thách th?c v? v?n ?? an ninh s? g?y ra ?nh h??ng tiêu c?c ??i v?i các n??c ?ang phát tri?n. ?? h? tr? các qu?c gia t?ng tr??ng trong ?i?u ki?n thu?n l?i c?n qu?c t? ph?i hành ??ng ??ng b? và có các bi?n pháp ?ng phó chính sách qu?c gia toàn di?n,” Ch? t?ch Nhóm Ng?n hàng Th? gi?i David Malpass phát bi?u.
T?ng tr??ng kinh t? ch?m l?i s? ?i kèm v?i gia t?ng kho?ng cách v? t?c ?? t?ng tr??ng gi?a các n?n kinh t? tiên ti?n và các n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n. T?c ?? t?ng tr??ng các n?n kinh t? tiên ti?n d? ki?n ??s? gi?m t? 5% n?m 2021 xu?ng còn 3,8% vào n?m 2022 và 2,3% vào n?m 2023, n?u ?i?u ti?t phù h?p t?c ?? này s? ?? ?? kh?i ph?c s?n l??ng và ??u t? ? các n?n kinh t? này v? m?c tr??c ??i d?ch. Tuy nhiên, ? các n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n, t?ng tr??ng d? ki?n ??s? gi?m t? 6,3% n?m 2021 xu?ng 4,6% n?m 2022 và 4,4% n?m 2023. ??n n?m 2023, d? báo t?t c? các n?n kinh t? tiên ti?n có th? kh?i ph?c s?n xu?t hoàn toàn; tuy nhiên s?n xu?t ? các n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n s? v?n th?p h?n 4% so v?i m?c tr??c ??i d?ch. ??i v?i nhi?u n?n kinh t? d? b? t?n th??ng, kho?ng cách này th?m chí còn l?n h?n: s?n l??ng c?a các n?n kinh t? d? t?n th??ng và b? ?nh h??ng b?i xung ??t s? th?p h?n 7,5% so v?i xu th? tr??c ??i d?ch và s?n l??ng c?a các qu?c ??o nh? s? th?p h?n 8,5%.
Trong khi ?ó, tình tr?ng l?m phát gia t?ng, kéo theo ?nh h??ng nghiêm tr?ng ??i v?i ng??i lao ??ng thu nh?p th?p, l?i ?ang g?y c?n tr? ??i v?i chính sách ti?n t?. T? l? l?m phát th? gi?i và t? l? l?m phát ? các n??c phát tri?n ?ang ? m?c cao nh?t k? t? n?m 2008. T?i các th? tr??ng m?i n?i và các n?n kinh t? ?ang phát tri?n, l?m phát c?ng ??t m?c cao nh?t k? t? n?m 2011. Do ?ó nhi?u n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n ?ang thu l?i chính sách h? tr? ?? ki?m ch? áp l?c l?m phát, trong khi n?n kinh t? còn r?t l?u m?i có th? ph?c h?i.
Báo cáo Tri?n v?ng Kinh t? Toàn c?u m?i nh?t ??a ra các ph?n tích theo l?nh v?c, cung c?p nh?ng nh?n ??nh m?i v? ba tr? ng?i ?ang ?e d?a kh? n?ng ph?c h?i b?n v?ng ? các n?n kinh t? ?ang phát tri?n. Trong l?nh v?c n? - l?nh v?c ??u tiên, báo cáo ?? so sánh sáng ki?n ??qu?c t? m?i nh?t nh?m gi?i quy?t n? kh?ng b?n v?ng ? các n?n kinh t? ?ang phát tri?n - Khu?n kh? Chung G20 - v?i các sáng ki?n ??ph?i h?p tr??c ?ó ?? h? tr? xóa n?. C?n l?u ? r?ng ??i d?ch COVID-19 ?? ??y t?ng n? toàn c?u lên m?c cao nh?t trong vòng 50 n?m qua trong khi b?c tranh ch? n? ngày càng tr? nên ph?c t?p, do ?ó các sáng ki?n ph?i h?p v? xóa n? trong t??ng lai s? g?p nhi?u tr? ng?i h?n. Vi?c áp d?ng các bài h?c t? nh?ng l?n c? c?u n? tr??c ??y vào Khu?n kh? Chung G20 có th? s? t?ng hi?u qu? cho sáng ki?n này và tránh ???c v?n ?? mà các sáng ki?n ??tr??c ?ó g?p ph?i.
Mari Pangestu, T?ng Giám ??c ?i?u hành Chính sách phát tri?n và Quan h? ??i tác c?a Ng?n hàng Th? gi?i cho bi?t: “Nh?ng quy?t sách c?a các nhà ho?ch ??nh chính sách trong vài n?m t?i s? quy?t ??nh ti?n trình phát tri?n c?a th?p k? t?i. ?u tiên tr??c m?t là ??m b?o tri?n khai v?c xin r?ng r?i và c?ng b?ng h?n ?? có th? ki?m soát ???c ??i d?ch. Nh?ng ?? gi?i quy?t nh?ng b??c th?t lùi trong ti?n trình phát tri?n nh? tình tr?ng b?t bình ??ng gia t?ng, c?n ph?i có h? tr? l?u dài. Trong giai ?o?n t? l? n? t?ng cao, h?p tác toàn c?u s? là ?i?u c?n thi?t ?? giúp t?ng ngu?n l?c tài chính cho các n?n kinh t? ?ang phát tri?n ?? các n?n kinh t? này có th? ??t ???c s? phát tri?n xanh, b?n v?ng và bao trùm”.
L?nh v?c ph?n tích th? hai c?a báo cáo nghiên c?u v? tác ??ng c?a chu k? kinh t? bong bóng – v? ??i v?i giá c? hàng hóa ? th? tr??ng m?i n?i và các n?n kinh t? ?ang phát tri?n, là các n?n kinh t? ph? thu?c nhi?u vào xu?t kh?u hàng hóa. Báo cáo cho th?y nh?ng chu k? này bi?n ??ng m?nh trong hai n?m qua, c? th? giá hàng hóa gi?m s?u khi ??i d?ch COVID-19 bùng phát và sau ?ó t?ng v?t, th?m chí có lúc lên m?c cao nh?t l?ch s? trong n?m 2021. Di?n bi?n kinh t? v? m? toàn c?u và các y?u t? v? ngu?n cung hàng có th? s? khi?n chu k? kinh t? bong bóng – v? này ti?p di?n trên th? tr??ng hàng hóa. ??i v?i nhi?u m?t hàng, nh?ng chu k? này c?ng ???c khu?ch ??i b?i các tác ??ng c?a bi?n ??i khí h?u và vi?c chuy?n ??i t? nhiên li?u hóa th?ch sang n?ng l??ng s?ch. Ph?n tích c?ng ch? ra r?ng t? nh?ng n?m 1970 nh?ng chu k? giá c? hàng hóa bùng n? có xu h??ng l?n h?n chu k? v?, t?o ra c? h?i ?áng k? cho s? t?ng tr??ng m?nh m? và b?n v?ng h?n ? các n??c xu?t kh?u hàng hóa, nh?t là v?i nh?ng n??c áp d?ng các chính sách ch?t ch? trong chu k? bùng n? ?? t?n d?ng l?i th? c?a các c? h?i này.
N?i dung ph?n tích th? ba c?a báo cáo ?i s?u vào tác ??ng c?a ??i d?ch COVID-19 ??i v?i tình tr?ng b?t bình ??ng toàn c?u. Báo cáo ch? ra ??i d?ch ?? làm gia t?ng b?t bình ??ng thu nh?p toàn c?u, l?y ?i m?t ph?n thành qu? ?? ??t ???c trong hai th?p k? tr??c ?ó. ??i d?ch c?ng làm gia t?ng s? b?t bình ??ng trong nhi?u n?i dung khác, nh? ngu?n cung v?c-xin, t? l? t?ng tr??ng kinh t?, kh? n?ng ti?p c?n v?i giáo d?c và ch?m sóc s?c kh?e, tình tr?ng m?t vi?c làm và m?t thu nh?p, trong ?ó nh?ng ??i t??ng b? ?nh h??ng nhi?u nh?t là ph? n?, lao ??ng có trình ?? th?p và lao ??ng phi chính th?c. Xu h??ng này có kh? n?ng ?? l?i nh?ng h? qu? l?u dài: c? th?, t?n th?t v? v?n con ng??i do s? gián ?o?n trong giáo d?c có th? ?? l?i ?nh h??ng qua nhi?u th? h?.
Ayhan Kose, Giám ??c Ch??ng trình Báo cáo Tri?n v?ng c?a Ng?n hàng Th? gi?i, nh?n ??nh: “Trong b?i c?nh t?ng tr??ng s?n xu?t và ??u t? ???c d? báo ch?m l?i, d? ??a chính sách h?n ch? và nh?ng r?i ro l?n ?ang l?n át so v?i các tri?n v?ng, các n?n kinh t? m?i n?i và ?ang phát tri?n s? c?n ph?i s? d?ng các chính sách tài khóa và ti?n t? m?t cách th?n tr?ng, ??ng th?i c?n th?c hi?n nh?ng c?i cách ?? gi?i quy?t nh?ng h?u qu? c?a ??i d?ch. Các ch??ng trình c?i cách c?n ???c x?y d?ng ?? c?i thi?n ??u t? và v?n con ng??i, gi?m b?t bình ??ng gi?i và kho?ng cách thu nh?p, c?ng nh? ??i phó v?i nh?ng thách th?c c?a bi?n ??i khí h?u”.
T?i Báo cáo Tri?n v?ng Kinh t? Toàn c?u .
Tri?n v?ng khu v?c:
??ng ? và Thái Bình D??ng: D? báo t?ng tr??ng n?m 2022 s? gi?m xu?ng 5,1%, sau ?ó t?ng nh? lên 5,2% vào n?m 2023. ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c
Ch?u ?u và Trung ?: D? báo t?ng tr??ng n?m 2022 s? gi?m t?c xu?ng 3% và xu?ng 2,9% vào n?m 2023. ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c
Ch?u M? Latinh và Caribe: T?ng tr??ng d? báo s? gi?m xu?ng 2,6% vào n?m 2022 tr??c khi t?ng nh? lên 2,7% vào n?m 2023. ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c
Trung ??ng và B?c Phi: T?ng tr??ng n?m 2022 d? báo s? t?ng lên 4,4%, sau ?ó gi?m xu?ng 3,4% trong n?m 2023. ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c .
Nam ?: T?ng tr??ng d? báo t?ng lên 7,6% trong n?m 2022, sau ?ó gi?m xu?ng 6% trong n?m 2023. ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c
Ch?u Phi c?n Sahara: D? báo t?ng tr??ng n?m 2022 s? t?ng nh? lên 3,6% và lên 3,8% trong n?m 2023 ?? bi?t thêm th?ng tin chi ti?t, xem báo cáo t?ng quan khu v?c
