COVID-19 varyantlar?n?n yay?lmas?, enflasyon, bor? ve e?itsizlik ile birlikte belirsizli?i yo?unla?t?r?yor
WASHINGTON, 11 Ocak 2022 — Dünya Bankas?'n?n en son Küresel Ekonomik Beklentiler raporuna g?re, 2021 y?l?ndaki gü?lü toparlanman?n ard?ndan, küresel ekonomi COVID-19 varyantlar?n?n yol a?t??? yeni tehditler ve enflasyon, bor? ve gelir e?itsizli?indeki art?? ortam?nda yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerdeki toparlanmay? tehlikeye atabilecek belirgin bir yava?lama sürecine giriyor. Küresel büyüme h?z?n?n ivme kaybederek 2021 y?l?ndaki yüzde 5,5 seviyesinden, 2022 y?l?nda yüzde 4,1'e ve 2023 y?l?nda yüzde 3,2'ye inmesi beklenmektedir.
Omicron varyant?n?n h?zla yay?lmas?, pandeminin yak?n vadede ekonomik aktiviteyi bozmaya devam edece?ini g?stermektedir. Ayr?ca, ABD ve ?in dahil olmak üzere büyük ekonomilerde kaydedilen belirgin yava?lama, yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerde d?? talebi bask?layacakt?r. Bir?ok geli?mekte olan ekonomide hükümetlerin, gerekli oldu?unda faaliyeti destekleyecek politika hareket alan?ndan yoksun oldu?u bir d?nemde, yeni ortaya ??kan COVID-19 salg?nlar?, kal?c? tedarik zinciri darbo?azlar? ve enflasyonist bask?lar ve dünyan?n bir?ok b?lümünde artan finansal k?r?lganl?klar sert ini? riskini art?rabilecektir.
Dünya Bankas? Grubu Ba?kan? David Malpass raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? vurgulad?: “Dünya ekonomisi e?zamanl? olarak COVID-19, enflasyon ve politika belirsizli?i gibi sorunlar ile kar?? kar??yad?r ve ?imdiye kadar g?rmeye al???k olmad???m?z kamu harcamalar? ve para politikalar? ile de kar?? kar??yay?z. Artan e?itsizlik ve güvenlik sorunlar? geli?mekte olan ülkeler i?in ?zellikle zararl?d?r. Daha fazla ülkeyi olumlu bir büyüme sürecine sokabilmek i?in, uyumlu uluslararas? eylem ve kapsaml? bir dizi ulusal politika müdahalesi gerekmektedir.”
Yava?lama, geli?mi? ekonomiler ile yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerin büyüme oranlar? aras?ndaki fark?n a??ld??? bir d?neme denk gelecektir. Geli?mi? ekonomilerde 2021 y?l? i?in yüzde 5 olarak ger?ekle?ece?i tahmin edilen büyüme oran?n?n 2022 y?l?nda yüzde 3,8'e ve 2023 y?l?nda yüzde 2,3'e dü?mesi beklenmektedir; bu büyüme h?z? yava?lamas?na ra?men s?z konusu ülkelerde has?la ve yat?r?mlar? pandemi ?ncesi seviyelere getirmek i?in yeterli olacak bir h?zd?r. Bununla birlikte, yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerde 2021 y?l?nda yüzde 6,3 olan büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda yüzde 4,6'ya ve 2023 y?l?nda yüzde 4,4'e dü?mesi beklenmektedir. 2023 itibariyle, tüm geli?mi? ekonomiler has?lalar?n? taam olarak geri kazanm?? olacakt?r ancak yine de yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerdeki has?la pandemi ?ncesi seviyelerin yüzde 4 alt?nda kalacakt?r. Bir?ok k?r?lgan ekonomi i?in gerileme daha da büyüktür: k?r?lgan ve ?at??malardan etkilenen ekonomilerin has?las?, pandemi ?ncesi seviyelerin yüzde 7,5 alt?nda ve kü?ük ada devletlerinin has?las? yüzde 8,5 alt?nda olacakt?r.
Bu arada, ?zellikle dü?ük gelirli i??ileri sert bir ?ekilde etkileyen enflasyon art??? para politikas?n? da k?s?tlamaktad?r. Küresel olarak ve geli?mi? ekonomiler aras?nda, enflasyon 2008'den bu yana en yüksek oranlarda seyretmektedir. Yükselen piyasalarda ve geli?mekte olan ekonomilerde enflasyon 2011 y?l?ndan bu yana en yüksek orana ula?m??t?r. Bir?ok yükselen piyasa ve geli?mekte olan ekonomi, enflasyonist bask?lar? kontrol alt?na almak i?in politika deste?ini – toparlanma tamamlanmadan epey ?nce- geri ?ekmektedir.
Son yay?nlanan Küresel Ekonomik Beklentiler raporunda, geli?mekte olan ekonomilerde kal?c? bir toparlanman?n ?nünde ortaya ??kan yeni engeller hakk?nda güncel de?erlendirmelerin sunuldu?u analitik b?lümler yer almaktad?r. Bunlar?n bor?lar hakk?ndaki ilk b?lümü, geli?mekte olan ekonomilerde sürdürülebilir olmayan bor?lar?n y?netilmesine y?nelik en son uluslararas? giri?imi —G20 Ortak ?er?evesi— bor?lar?n hafifletilmesine y?nelik daha ?nceki e?güdümlü giri?imler ile kar??la?t?rmaktad?r. COVID-19 toplam küresel borcu son 50 y?l?n en yüksek seviyelerine ??kararak alacakl?lar?n durumunu giderek daha karma??k hale getirmi?tir ve gelecekteki e?güsdümlü bor? hafifletme giri?imlerinin ba?ar?l? olabilmeleri i?in daha büyük engelleri a?malar? gerekecektir. Ge?mi?teki yeniden yap?land?rmalardan ??kar?lan derslerin G20 Ortak ?er?evesine yans?t?lmas?, ?er?evenin etkinli?ini art?rabilecek ve daha ?nceki giri?imlerde kar??la??lan eksiklikleri ?nleyebilecektir.
Dünya Bankas?’n?n Kalk?nma Politikalar? ve Ortakl?klar? Ba?kan Yard?mc?s? Mari Pangestu konu ile ilgili olarak yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: “Politika yap?c?lar?n ?nümüzdeki birka? y?l i?erisinde yapacaklar? tercihler, ?nümüzdeki on y?l?n gidi?at?n? belirleyecektir. Acil olarak ele al?nmas? gereken ?ncelik, pandeminin kontrol alt?na al?nabilmesi i?in a??lar?n daha geni? ve adil bir ?ekilde da??t?lmas?n? sa?lamak olmal?d?r. Ancak, kalk?nma sürecindeki artan e?itsizlik gibi geri gidi?lerin üstesinden gelebilmek, sürekli destek sa?lanmas? gerekecektir. Bor?lar?n yüksek seviyelerde oldu?u bir d?nemde, geli?mekte olan ekonomilerin ye?il, dayan?kl? ve kapsay?c? kalk?nmay? ba?arabilmeleri i?in finansal kaynaklar?n? geni?letmeye yard?mc? olmak amac?yla küresel i?birli?i gerekli olacakt?r.”
?kinci analitik b?lüm, ?o?u emtia ihracat?na a??r bir ?ekilde ba??ml? olan yükselen piyasalar ve geli?mekte olan ekonomiler i?in emtia fiyatlar?ndaki yükseli? ve dü?ü? d?ngülerinin etkilerini incelemektedir. Bu d?ngülerin, COVID-19'un geli?iyle emtia fiyatlar?n?n dü?tü?ü ve ard?ndan baz? durumlarda ge?en y?l tüm zamanlar?n en yüksek seviyelerine yükseldi?i son iki y?lda ?zellikle yo?un oldu?u tespit edilmektedir. Küresel makroekonomik geli?melerin ve emtia tedarik fakt?rlerinin, emtia piyasalar?nda yükseli?-dü?ü? d?ngülerinin devam etmesine neden olmalar? muhtemeldir. ?klim de?i?ikli?i gü?leri ve fosil yak?tlardan uzakla?an enerji d?nü?ümü bir?ok emtia i?in bu d?ngüleri gü?lendirilebilecektir. Analiz ayn? zamanda 1970'li y?llardan bu yana emtia fiyatlar?ndaki yükseli?lerin dü?ü?lerden daha büyük olma e?iliminde oldu?unu ve (e?er yükselme d?nemleri s?ras?nda ortaya ??kan beklenmeyen f?rsatlardan yararlanmak i?in disiplinli politikalar uygularlarsa) emtia ihra? eden ülkelerde daha gü?lü ve daha sürdürülebilir büyüme i?in ?nemli f?rsatlar yaratt???n? g?stermektedir.
??üncü analitik b?lüm, COVID-19'un küresel e?itsizlik üzerindeki etkilerini ara?t?rmaktad?r. Pandeminin, ?nceki yirmi y?lda elde edilen dü?ü?ü k?smen tersine ?evirerek küresel gelir e?itsizli?ini art?rd??? tespit edilmektedir. Ayn? zamanda, insan faaliyetinin ba?ka bir?ok alan?nda e?itsizli?i artt?rm??t?r; ?rne?in a??lara eri?imde; ekonomik büyümede; e?itim ve sa?l?k hizmetlerine eri?imde ve kad?nlar ve dü?ük vas?fl? ve kay?t d??? ?al??anlar i?in daha yüksek olan i? ve gelir kay?plar?n?n boyutlar?nda. Bu e?ilimin kal?c? izler b?rakma potansiyeli vard?r: ?rne?in, e?itimdeki kesintilerin yol a?t??? insan sermayesi kay?plar? nesiller boyunca yay?labilir.
Dünya Bankas? Beklentiler Grubu Direkt?rü Ayhan K?se konu ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: “Has?la ve yat?r?m art???nda ?ng?rülen yava?lama, s?n?rl? politika hareket alan? ve g?rünümü g?lgeleyen ?nemli riskler ?????nda, yükselen ve geli?mekte olan ekonomilerin maliye ve para politikalar?n? dikkatli bir ?ekilde kalibre etmeleri gerekecektir. Ayn? zamanda pandeminin izlerini silmek i?in reformlar yapmalar? gerekmektedir. Bu reformlar, yat?r?m ve insan sermayesini iyile?tirecek, gelir ve cinsiyet e?itsizli?ini tersine ?evirecek ve iklim de?i?ikli?inin getirdi?i zorluklarla ba?a ??kacak ?ekilde tasarlanmal?d?r.”
D Küresel Ekonomik Beklentiler raporunu indirebilirsiniz.
B?lgesel G?rünümler:
Do?u Asya ve Pasifik: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak yüzde 5,1'e inmesi, sonras?nda 2023 y?l?nda hafif bir h?zlanma ile yüzde 5,2'ye ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in sayfas?n? ziyaret ediniz.
Avrupa ve Orta Asya: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak yüzde 3,0’a inmesi, 2023 y?l?nda ise yüzde 2,9’a inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in . sayfas?n? ziyaret ediniz.
Latin Amerika ve Karayipler: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak yüzde 2.6’ya inmesi, sonras?nda 2023 y?l?nda hafif bir h?zlanma ile yüzde 2,7’ye ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in . sayfas?n? ziyaret ediniz.
Orta Do?u ve Kuzey Afrika: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda artarak yüzde 4,4’e ??kmas?, 2023 y?l?nda ise hafif bir yava?lama ile yüzde 3,4’e inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
Güney Asya: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda artarak yüzde 7,6’ya ??kmas?, 2023 y?l?nda ise yava?layarak yüzde 6,0’a inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
Sahra Alt? Afrika: Büyüme h?z?n?n 2022 y?l?nda hafif bir ?ekilde artarak yüzde 3,6’ya ??kmas?, 2023 y?l?nda h?zlanmaya devam ederek yüzde 3,8’e ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
