Enerji verimlili?i, uygun maliyetli ve güvenli enerjiye eri?imi h?zland?rabilen ve ekonomik büyümeyi artt?rabilen d?nü?türücü ve dü?ük maliyetli bir ??zümdür. Klimalar?n, a??r sanayinin ve giderek artan bir ?ekilde yapay zekay? gü?lendirmek i?in ihtiya? duyulan veri merkezlerinin de etkisiyle enerji talebinin artt??? bir ortamda, enerji verimlili?i, ülkelerin yeni enerji altyap?lar?na a??r? harcama yapmaktan, yak?t ithalat?ndan ve enerji sekt?rleri i?in daha fazla bor?lanmaktan ka??nmalar?na yard?mc? olabilir.
Enerji verimlili?inin yayg?nla?t?r?lmas?, ba?ka bir?ok sosyoekonomik faydan?n yan?nda, bir yandan ekonomik büyümeyi ve istihdam? te?vik ederken ayn? zamanda yat?r?ma harcanan her bir dolar i?in 3 ila 5 dolar aras?nda de?i?en gü?lü bir getiri sa?layabilir. Dünya genelinde ayd?nlatma, yemek pi?irme, ?s?tma ve so?utma gibi günlük faaliyetler i?in giderek daha da ?nemli hale gelen, eri?ilebilir, güvenilir ve uygun fiyatl? enerjiye eri?im imk?n? olmayan bir milyardan fazla insan?n ya?am standartlar?n? ve ?al??ma ko?ullar?n? iyile?tirebilir.
Daha az enerji ile daha fazla i? yapmak
Türkiye, enerji verimlili?ini 2017 y?l?ndaki dahil etti?inde, yayg?n bir ?ekilde yat?r?m?n iyi getiri sa?layaca?? ?ng?rülüyordu. ?lke, 8,5 milyar dolarl?k yat?r?m? harekete ge?irdi ve yüzde 14’lük birincil enerji tasarrufu sa?lad? (24 milyon ton petrol e?de?eri). ?u anda Türkiye (UEVEP) kapsam?nda 2030 y?l?na kadar konut, ticari, sanayi ve kamu sekt?rlerinde 20,2 milyar dolar?n üzerinde enerji verimlili?i yat?r?m? yaparak 37 milyon ton petrol e?de?erinin üzerinde tasarruf sa?lamay? planlamaktad?r
Dünya Bankas? taraf?ndan desteklenen Türkiye’de sonu?ta ?zel sekt?re de hizmet verebilecek daha geni? bir piyasa geli?iminin zemininin olu?turulmas?na yard?mc? olmu?tur. Ulusal düzeydeki bir verimlilik yar??mas?nda birinci olan proje, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl??? ile birlikte ?evre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl??? taraf?ndan uygulanm??t?r. Bu kurumlar, binalarda enerji verimlili?i yenilemelerinin desteklenmesi konusunda ?nemli kapasite geli?tirmi?tir. ?u anda hükümet yakla??k 500.000 kamu binas?n?n yenilenmesi amac?yla ulusal bir program geli?tirmektedir ve 8,8 milyar dolarl?k yat?r?m? harekete ge?irmek i?in don?rleri ve ?zel sekt?rü te?vik etmektedir.
Projenin ba?lang?c?ndan bu yana yakla??k 372 bina yenilenmi?tir ve y?ll?k neredeyse 200 GWh’l?k (yakla??k 300.000 kadar evin enerji tüketimine e?de?er) enerji tasarrufu ile enerji faturalar? 11,5 milyon dolar kadar dü?ürülmü?tür. ?u anda yakla??k 80.000 ki?i okullarda, hastanelerde ve ofislerde sa?lanan daha iyi ?al??ma ko?ullar?ndan yararlanmaktad?r.
Avrupa ve Orta Asya Altyap? B?lge Direkt?rü Charles Cormier konu ile ilgili olarak ?unlar? vurgulad?: “Binalarda enerji verimlili?inin artt?r?lmas? ak?ll? bir i? yat?r?m?d?r. Türkiye ulusal program? ve Dünya Bankas?’n?n 1,5 milyar dolar tutar?ndaki Orta Asya ve Avrupa’da Enerji Verimlili?inin Artt?r?lmas? program?na ilk kat?lan ülkelerden biri olmas? sayesinde b?lgesel bir lider olarak ?ne ??km??t?r. ?lkenin deneyimi, enerji güvenli?ini destekleyen, ?zel finansman? ?eken, talebi k?san ve insanlar?n ya?amlar?n? iyile?tiren büyük ?l?ekli yenilemeler i?in b?lgesel bir modelin ?ekillendirilmesine yard?mc? olmaktad?r.”
Proje, Kocaeli’de yaz aylar?nda iki kat?na ??kmakla birlikte günlük 800 hastaya hizmet veren Kand?ra Devlet Hastanesinin yenilenmesini desteklemi?tir. Hastane, enerji verimlili?i ?nlemleri kapsam?nda, ?s?tma ve so?utma uygulamalar?n? y?netmek i?in geli?mi? bir otomasyon sistemi kurmu?tur ve bu ?ekilde kay?plar? veya ar?zalar? tespit etmek ve bunlar? h?zl? bir ?ekilde ??zmek daha kolay hale gelmi?tir.
Hastanenin Mali ??ler Müdürü Gürol Aydemir proje ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: “Hastanemizde uygulanan enerji verimlili?i projesinden inan?lmaz derecede gurur duyuyoruz. Bizim i?in, bu ayn? zamanda hastanenin kapasitesi artmaya devam ederken bile enerji tasarrufu sa?layabildi?imiz anlam?na geliyor. Ocak-Nisan 2025 aras?nda elektrik faturam?z yakla??k %20 azald?. Projenin %35 enerji tasarrufu hedefine ula?may? bekliyoruz". Hastane, elde edilen ?nemli derecedeki tasarruflar? di?er temel i?letme giderlerini kar??lamak i?in kullanacak.
Yeni f?rsatlar ve i?ler yaratmak
2022 y?l?nda, enerji verimlili?i dünya genelinde neredeyse 11 ki?iye istihdam sa?layarak enerji sekt?rü genelindeki olmu?tur. Türkiye’de uygulanan proje ile 3.500’den fazla ki?iye teknik e?itim sa?lanm?? ve i?gücünün enerji hizmetleri ve in?aat alan?nda ihtiya? duyulan becerileri geli?tirilmi?tir. IFC’nin yenilik?i ye?il bina sertifikaland?rma program? ile dünya genelinde 10.000’den fazla uzmana e?itim verilmi?tir. Hindistan’da, tasarruflu ampul, elektrikli ara?, klima ve di?er verimli cihazlar?n üretimi alan?nda neredeyse 700 do?rudan i? ve binlerce dolayl? i? yaratm??t?r. Latin Amerika ve Karayipler b?lgesinde yeni uygulamaya konulan Grenada, Guyana ve St. Lucia’da 500’den fazla binan?n yenilenmesini sa?layacak, ?zel beceri kazand?rma e?itimlerini ve kad?n istihdam?n? destekleyecektir.
Latin Amerika ve Karayipler B?lgesi Altyap? B?lge Direkt?rü Maria Marcela Silva proje ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: “??letmelerde enerji verimlili?i yat?r?mlar?n? artt?rmak, bir yanda ekonomik büyümeyi desteklerken ayn? zamanda artan enerji talebini kar??lamaya ve enerji güvenli?ini desteklemeye yard?mc? olabilir. Latin Amerika ve Karayipler b?lgesinde enerji verimlili?i yat?r?mlar? halen dü?ük seviyelerdedir, ancak b?lge genelinde ?ok büyük f?rsatlar g?rüyoruz ve b?lge ülkelerinde i?birli?i i?erisinde yapt???m?z ?al??malar? artt?rmay? sab?rs?zl?kla bekliyoruz.”
?l?ek yükseltme i?in acil bir ?ekilde toplu eylem gerekiyor
Enerji verimlili?i potansiyelinin tamam?ndan yararlanabilmek i?in uyumlu bir ?ekilde ?aba sarf edilmesi ve a??klanan “LEAP” yakla??m?n?n takip edilmesi gerekecektir. S?z konusu yakla??m mü?terilerin, don?r ortaklar?n ve ?zel sekt?rün enerji verimlili?ini enerji politikas?n?n ve planlamas?n?n merkezine yerle?tirmelerine yard?mc? olmay? ama?lamaktad?r. ?ok tarafl? kalk?nma bankalar?n?n ve don?r ortaklar?n, hükümet politikalar?nda ve gü?lendirilmi? kurumlarda enerji verimlili?ine ?ncelik verilmesini sa?lamak i?in birlikte ?al??malar? gerekmektedir. Teknik yard?m ve finansman, ülkelerin daha kü?ük ?l?ekli projelerini zaman i?inde ulusal programlara d?nü?türmelerini destekleyebilir. Tüm bu ?abalar, piyasaya gü?lü bir sinyal g?nderecek ve b?ylelikle yeni tedarik?ileri ve rekabeti ?ekerek tüm tüketiciler i?in fiyatlar? dü?ürecek ve ticari finansman? harekete ge?irecektir.
Son on y?ll?k d?nemde, enerji verimlili?i finansman portf?yümüz, kamu ve konut binalar?, sanayi, sokak ayd?nlatmas? ve su pompalama yat?r?mlar?n? desteklemi?tir. Banka ?u anda küresel enerji program?, yenilik?i finansman ve ?zel sekt?r kald?ra? uygulamalar? gibi daha program odakl? yakla??mlarla etkilerin ?l?e?ini yükseltmektedir.
Enerji ve Madencilik Küresel Direkt?rü Demetrios Papathanasiou konu ile ilgili olarak ?unlar? belirtti: “Enerji verimlili?i, enerji sekt?rünü gü?lendirmeye y?nelik yakla??m?m?z?n kilit bir unsurunu olu?turmaktad?r. Küresel bilgi payla??m?n? te?vik etmek ve politika reformlar? ile kurumsal reformlar?n te?vik edilmesine yard?mc? olmak i?in yararlan?yoruz. Bu ?abalar pilot projelerden daha yüksek ?l?ekli ulusal enerji verimlili?i programlar?na ge?i?in h?zland?r?lmas?na yard?mc? olacakt?r.”
