Enerji verimlili?i, uygun maliyetli ve g¨¹venli enerjiye eri?imi h?zland?rabilen ve ekonomik b¨¹y¨¹meyi artt?rabilen d?n¨¹?t¨¹r¨¹c¨¹ ve d¨¹?¨¹k maliyetli bir ??z¨¹md¨¹r. Klimalar?n, a??r sanayinin ve giderek artan bir ?ekilde yapay zekay? g¨¹?lendirmek i?in ihtiya? duyulan veri merkezlerinin de etkisiyle enerji talebinin artt??? bir ortamda, enerji verimlili?i, ¨¹lkelerin yeni enerji altyap?lar?na a??r? harcama yapmaktan, yak?t ithalat?ndan ve enerji sekt?rleri i?in daha fazla bor?lanmaktan ka??nmalar?na yard?mc? olabilir.
Enerji verimlili?inin yayg?nla?t?r?lmas?, ba?ka bir?ok sosyoekonomik faydan?n yan?nda, bir yandan ekonomik b¨¹y¨¹meyi ve istihdam? te?vik ederken ayn? zamanda yat?r?ma harcanan her bir dolar i?in 3 ila 5 dolar aras?nda de?i?en g¨¹?l¨¹ bir getiri sa?layabilir. D¨¹nya genelinde ayd?nlatma, yemek pi?irme, ?s?tma ve so?utma gibi g¨¹nl¨¹k faaliyetler i?in giderek daha da ?nemli hale gelen, eri?ilebilir, g¨¹venilir ve uygun fiyatl? enerjiye eri?im imk?n? olmayan bir milyardan fazla insan?n ya?am standartlar?n? ve ?al??ma ko?ullar?n? iyile?tirebilir.
Daha az enerji ile daha fazla i? yapmak
T¨¹rkiye, enerji verimlili?ini 2017 y?l?ndaki dahil etti?inde, yayg?n bir ?ekilde yat?r?m?n iyi getiri sa?layaca?? ?ng?r¨¹l¨¹yordu. ?lke, 8,5 milyar dolarl?k yat?r?m? harekete ge?irdi ve y¨¹zde 14¡¯l¨¹k birincil enerji tasarrufu sa?lad? (24 milyon ton petrol e?de?eri). ?u anda T¨¹rkiye (UEVEP) kapsam?nda 2030 y?l?na kadar konut, ticari, sanayi ve kamu sekt?rlerinde 20,2 milyar dolar?n ¨¹zerinde enerji verimlili?i yat?r?m? yaparak 37 milyon ton petrol e?de?erinin ¨¹zerinde tasarruf sa?lamay? planlamaktad?r
D¨¹nya Bankas? taraf?ndan desteklenen T¨¹rkiye¡¯de sonu?ta ?zel sekt?re de hizmet verebilecek daha geni? bir piyasa geli?iminin zemininin olu?turulmas?na yard?mc? olmu?tur. Ulusal d¨¹zeydeki bir verimlilik yar??mas?nda birinci olan proje, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl??? ile birlikte ?evre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl??? taraf?ndan uygulanm??t?r. Bu kurumlar, binalarda enerji verimlili?i yenilemelerinin desteklenmesi konusunda ?nemli kapasite geli?tirmi?tir. ?u anda h¨¹k¨¹met yakla??k 500.000 kamu binas?n?n yenilenmesi amac?yla ulusal bir program geli?tirmektedir ve 8,8 milyar dolarl?k yat?r?m? harekete ge?irmek i?in don?rleri ve ?zel sekt?r¨¹ te?vik etmektedir.
Projenin ba?lang?c?ndan bu yana yakla??k 372 bina yenilenmi?tir ve y?ll?k neredeyse 200 GWh¡¯l?k (yakla??k 300.000 kadar evin enerji t¨¹ketimine e?de?er) enerji tasarrufu ile enerji faturalar? 11,5 milyon dolar kadar d¨¹?¨¹r¨¹lm¨¹?t¨¹r. ?u anda yakla??k 80.000 ki?i okullarda, hastanelerde ve ofislerde sa?lanan daha iyi ?al??ma ko?ullar?ndan yararlanmaktad?r.
Avrupa ve Orta Asya Altyap? B?lge Direkt?r¨¹ Charles Cormier konu ile ilgili olarak ?unlar? vurgulad?: ¡°Binalarda enerji verimlili?inin artt?r?lmas? ak?ll? bir i? yat?r?m?d?r. T¨¹rkiye ulusal program? ve D¨¹nya Bankas?¡¯n?n 1,5 milyar dolar tutar?ndaki Orta Asya ve Avrupa¡¯da Enerji Verimlili?inin Artt?r?lmas? program?na ilk kat?lan ¨¹lkelerden biri olmas? sayesinde b?lgesel bir lider olarak ?ne ??km??t?r. ?lkenin deneyimi, enerji g¨¹venli?ini destekleyen, ?zel finansman? ?eken, talebi k?san ve insanlar?n ya?amlar?n? iyile?tiren b¨¹y¨¹k ?l?ekli yenilemeler i?in b?lgesel bir modelin ?ekillendirilmesine yard?mc? olmaktad?r.¡±
Proje, Kocaeli¡¯de yaz aylar?nda iki kat?na ??kmakla birlikte g¨¹nl¨¹k 800 hastaya hizmet veren Kand?ra Devlet Hastanesinin yenilenmesini desteklemi?tir. Hastane, enerji verimlili?i ?nlemleri kapsam?nda, ?s?tma ve so?utma uygulamalar?n? y?netmek i?in geli?mi? bir otomasyon sistemi kurmu?tur ve bu ?ekilde kay?plar? veya ar?zalar? tespit etmek ve bunlar? h?zl? bir ?ekilde ??zmek daha kolay hale gelmi?tir.
Hastanenin Mali ??ler M¨¹d¨¹r¨¹ G¨¹rol Aydemir proje ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: ¡°Hastanemizde uygulanan enerji verimlili?i projesinden inan?lmaz derecede gurur duyuyoruz. Bizim i?in, bu ayn? zamanda hastanenin kapasitesi artmaya devam ederken bile enerji tasarrufu sa?layabildi?imiz anlam?na geliyor. Ocak-Nisan 2025 aras?nda elektrik faturam?z yakla??k %20 azald?. Projenin %35 enerji tasarrufu hedefine ula?may? bekliyoruz". Hastane, elde edilen ?nemli derecedeki tasarruflar? di?er temel i?letme giderlerini kar??lamak i?in kullanacak.
Yeni f?rsatlar ve i?ler yaratmak
2022 y?l?nda, enerji verimlili?i d¨¹nya genelinde neredeyse 11 ki?iye istihdam sa?layarak enerji sekt?r¨¹ genelindeki olmu?tur. T¨¹rkiye¡¯de uygulanan proje ile 3.500¡¯den fazla ki?iye teknik e?itim sa?lanm?? ve i?g¨¹c¨¹n¨¹n enerji hizmetleri ve in?aat alan?nda ihtiya? duyulan becerileri geli?tirilmi?tir. IFC¡¯nin yenilik?i ye?il bina sertifikaland?rma program? ile d¨¹nya genelinde 10.000¡¯den fazla uzmana e?itim verilmi?tir. Hindistan¡¯da, tasarruflu ampul, elektrikli ara?, klima ve di?er verimli cihazlar?n ¨¹retimi alan?nda neredeyse 700 do?rudan i? ve binlerce dolayl? i? yaratm??t?r. Latin Amerika ve Karayipler b?lgesinde yeni uygulamaya konulan Grenada, Guyana ve St. Lucia¡¯da 500¡¯den fazla binan?n yenilenmesini sa?layacak, ?zel beceri kazand?rma e?itimlerini ve kad?n istihdam?n? destekleyecektir.
Latin Amerika ve Karayipler B?lgesi Altyap? B?lge Direkt?r¨¹ Maria Marcela Silva proje ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: ¡°??letmelerde enerji verimlili?i yat?r?mlar?n? artt?rmak, bir yanda ekonomik b¨¹y¨¹meyi desteklerken ayn? zamanda artan enerji talebini kar??lamaya ve enerji g¨¹venli?ini desteklemeye yard?mc? olabilir. Latin Amerika ve Karayipler b?lgesinde enerji verimlili?i yat?r?mlar? halen d¨¹?¨¹k seviyelerdedir, ancak b?lge genelinde ?ok b¨¹y¨¹k f?rsatlar g?r¨¹yoruz ve b?lge ¨¹lkelerinde i?birli?i i?erisinde yapt???m?z ?al??malar? artt?rmay? sab?rs?zl?kla bekliyoruz.¡±
?l?ek y¨¹kseltme i?in acil bir ?ekilde toplu eylem gerekiyor
Enerji verimlili?i potansiyelinin tamam?ndan yararlanabilmek i?in uyumlu bir ?ekilde ?aba sarf edilmesi ve a??klanan ¡°LEAP¡± yakla??m?n?n takip edilmesi gerekecektir. S?z konusu yakla??m m¨¹?terilerin, don?r ortaklar?n ve ?zel sekt?r¨¹n enerji verimlili?ini enerji politikas?n?n ve planlamas?n?n merkezine yerle?tirmelerine yard?mc? olmay? ama?lamaktad?r. ?ok tarafl? kalk?nma bankalar?n?n ve don?r ortaklar?n, h¨¹k¨¹met politikalar?nda ve g¨¹?lendirilmi? kurumlarda enerji verimlili?ine ?ncelik verilmesini sa?lamak i?in birlikte ?al??malar? gerekmektedir. Teknik yard?m ve finansman, ¨¹lkelerin daha k¨¹?¨¹k ?l?ekli projelerini zaman i?inde ulusal programlara d?n¨¹?t¨¹rmelerini destekleyebilir. T¨¹m bu ?abalar, piyasaya g¨¹?l¨¹ bir sinyal g?nderecek ve b?ylelikle yeni tedarik?ileri ve rekabeti ?ekerek t¨¹m t¨¹keticiler i?in fiyatlar? d¨¹?¨¹recek ve ticari finansman? harekete ge?irecektir.
Son on y?ll?k d?nemde, enerji verimlili?i finansman portf?y¨¹m¨¹z, kamu ve konut binalar?, sanayi, sokak ayd?nlatmas? ve su pompalama yat?r?mlar?n? desteklemi?tir. Banka ?u anda k¨¹resel enerji program?, yenilik?i finansman ve ?zel sekt?r kald?ra? uygulamalar? gibi daha program odakl? yakla??mlarla etkilerin ?l?e?ini y¨¹kseltmektedir.
Enerji ve Madencilik K¨¹resel Direkt?r¨¹ Demetrios Papathanasiou konu ile ilgili olarak ?unlar? belirtti: ¡°Enerji verimlili?i, enerji sekt?r¨¹n¨¹ g¨¹?lendirmeye y?nelik yakla??m?m?z?n kilit bir unsurunu olu?turmaktad?r. K¨¹resel bilgi payla??m?n? te?vik etmek ve politika reformlar? ile kurumsal reformlar?n te?vik edilmesine yard?mc? olmak i?in yararlan?yoruz. Bu ?abalar pilot projelerden daha y¨¹ksek ?l?ekli ulusal enerji verimlili?i programlar?na ge?i?in h?zland?r?lmas?na yard?mc? olacakt?r.¡±
